بسم الله الرحمن الرحیم
سلام به همه دلسوزان نظام تربیت.
قلم شخصی:
مساله تربیت و آموزش در ابعاد مختلف فردی و اجتماعی بسیار حائز اهمیت بوده، مورد توجه شارع مقدس قرار گرفته، آیات و روایات بسیاری به این موضوع پرداخته و مسئولان تربیتی اعم از والدین و مربیان را به رعایت این اصول و مبانی فراخوانده است. جالب توجه این که مسئله تربیت در حیطه های مختلفی چون روان شناسی، جامعه شناسی، فقه، اخلاق و… شایان توجه بوده و ذهن بسیاری از متفکران را به خود مشغول نموده اما آن چه دراین تحقیق اهمیت یافته این است که چرا امروزه با وجود اینکه انسان با پیشرفت علم و تکنولوژی به راحتی به هر ناشناخته ای راه یافته همچنان در زمینه تربیت با مشکل مواجه بوده و در زندگی احساس خلاء می نماید. به عنوان مثال یکی از نمونه های پیشرفت، فضای مجازی می باشد که به عنوان ابزاری پر کاربرد با قابلیت دسترسی آسان، تا حدود زیادی جایگزین دیگر وسایل کمک آموزشی شده است؛ با این حال فضای مجازی با وجود همه فرصت ها و جنبه های مثبتش نه تنها نتوانسته پاسخگوی همه نیازهای بشر باشد بلکه گاه تربیت انسان ها به خصوص تربیت عاطفی ایشان را با چالش مواجه کرده است. اما به راستی تاثیر فضای مجازی بر تربیت عاطفی کودکان چیست؟ به نظر می رسد توجه انسان ها بیشتر به یک جنبه فضای مجازی بوده، این یک جنبه نگری سبب شده زمان زیادی از زندگی خویش را با این پدیده بگذرانند، دشمنان اسلام نیز از این فرصت سوء استفاده نموده برنامه ها، بازی ها، فیلم ها و صحنه های فجیع، مبتذل یا ترسناکی را با هدف ضربه زدن به اسلام و ترویج فرهنگ های غربی و ضد اسلامی در این فضاها گسترش داده، ذهن، فکر و قدرت مردم به خصوص کودکان و نوجوانان را تحت تاثیر قرار داده اند. بنابراین هر فرد موظف است در پی شناخت کامل ترفندها و حربه های دشمنان اسلام و دوست نماها باشد زیرا چنانچه با آگاهی و اطلاعات کافی به فضای مجازی قدم نگذارد و جنبه های مثبت آن را تحت کنترل و مهار خویش قرار ندهد این فرصت ها به تهدید تبدیل شده آثار سوئی را بر روح و روان انسان ها وارد خواهد آورد. به نظر می رسد همین موضوع سبب شده که این مقوله به شکل رقیبی قدرت مند، در مقابل والدین قد علم کرده در امر آموزش و تربیت کودکان با ایشان دست و پنجه نرم کند. شاید بتوان گفت علت اصلی این مشکل به فراموشی سپردن ملاک و معیارهای اسلام در امر تربیت می باشد زیرا اگر والدین و فعالان فرهنگی و تربیتی به برنامه ها، روش ها، متدها و قوانین اسلام توجه کافی و وافی داشته باشند هرگز با چنین مشکلی مواجه نخواهند شد. با توجه به آموزه های دینی، اسلام نه تنها انسان ها را به علم آموزی، پیشرفت و تکنولوژی دعوت کرده، بلکه نحوه صحیح استفاده از امکانات را نیز به بشرآموزش داده است. این تحقیق بر آن است که ضمن بررسی تاثیرات مثبت و منفی فضاهای مجازی بر تربیت عاطفی کودکان، روش ها و متدهای اسلام برای تربیت صحیح را نیز ارائه و راهکارهای استفاده درست از امکانات را بیان نماید. واژگان کلیدی : تربیت عاطفی، فضای مجازی، سایبری
موضوعات: اخلاقی - تربیتی
نظر دهید » خداوندا من در کلبه کوچک خود چیزی دارم
که تو در عرش کبریایی خود همانند آن را نداری.
من چون تو را دارم و تو چون خود را نداری.
موضوعات: اخلاقی - تربیتی
نظر دهید » آمد که بگیرد ز علی نقطه ضعفی بی چاره ندانست علی نقطه ندارد.
موضوعات: مناسبت های مذهبی
نظر دهید » دادیم به حکاک عقیقِ دل و گفتیم: حک کن به عقیق دل ما، حضرت زهراء
موضوعات: مناسبت های مذهبی
نظر دهید » نویسنده سعی نموده ضمن بیان خلاصه ای از زندگی حضرت زهــراء (سلام الله علیها)، به صورت اجمالی جایگاه ایشـان در اسلام، نحـوه الگوگیری و راهکارهای الگو پذیری از این حضرت را به خواننده محترم انتقال دهد؛ امید است هر چه بهتر در مسیر این بزرگواران گام برداریم.
مبحث با این کلام معصوم آغاز می شود:
في إبنَةِ رسُولِ اللهِ (صلی الله علیه و آله) لِي أسوَهٌ حَسَنَهٌ ( الإحتجاج على أهل اللجاج، (للطبرسي)، ج2، ص: 467)
برای من دختر رسول خدا (صلی الله علیه و آله) اسوه ای نیکوست.
این سخن از کسی صادر شده است که کل ادیان و بلکه عالم هستی مشتاق حضور اوست، و مسلماَ او را به عنوان اسوه قبول خواهند کرد. به راستی چه زیبا حضرت مهدی(عجل الله تعالی فرجه الشریف) این کلام گهربار را فرموده اند که برای من بهترین الگو دختر رسول خداست. قرآن به صراحت اسوه را پیامبر گرامی اسلام (صلی الله علیه و آله) می داند آن جا که می فرماید: لَقَد کانَ لکُم فی رسولِ اللهِ أسوهٌ حسنهٌ لمَن کانَ یَرجُو اللهَ و الیومَ الاخر و ذَکَر الله کَثِیراً ” مسلّماً براى شما در زندگى رسول خدا سرمشق نيكويى است، براى آنها كه اميد به رحمت خدا و روز رستاخيز دارند و خدا را بسيار ياد مىكنند.”
آن چه برای هر فرد مهم است و او را معرٌف خواهد بود موضوع الگوگیری و الگوپذیری است که نقش به‌سزایی را در شخصیت فرد ایفاء می کند. چه بسا با یک الگوی صحیح، زندگی انسان تغییر کند و زمینه اعتلای فرد را موجب شود. و یا این که الگوی نامناسب، زمینه انحطاط و سقوط یک فرد و بلکه بالاتر جامعه ای را فراهم می آورد؛ به‌همین جهت در اسلام بر این نکته تاکید شده که انسان زندگی و راه و روش بندگان صالح خداوند را سرمشق و الگوی خود قرار دهد. قرآن سبک پیامبر (صلی الله علیه و آله) را الگو معرفی می کند و حضرت حجت روحی له الفدا دختر پیامبر حضرت فاطمه زهرا (سلام الله علیها) را بهترین الگو می داند. میان این دو منافاتی نیست بلکه هر دو یکی می باشند چرا که پیامبـر(صلی الله علیه و آله) فاطمــه را از خود می داند آن جا که می فرماید: إِنَّ فَاطِمَةَ بَضْعَةٌ مِنِّی، مَنْ آذَاهَا فَقَدْ آذَانِی، وَ مَنْ غَاظَهَا فَقَدْ غَاظَنِی وَ مَنْ سَرَّهَا فَقَدْ سَرَّنِی» “فاطمه پاره تن من است، هر که او را آزار نماید مرا آزار نموده، و هر که او را به غیظ آورد مرا به غیظ آورده و هر که او را شاد کند مرا شاد کرده” و یا فرمودند: فاطمة بضعة منّی، و هی روحی التی بین جنبیّ، یسوؤنی ما ساءها و یسرّنی ما سرّها “فاطمه پاره تن من است و او جان من است که در میان دو پهلوى من است، مرا بد مىآید آنچه او را بد آید و مسرور میدارد مرا آنچه او را مسرور دارد.”
اين الگوى برتر و عالمتاب، حقيقتى است كه همه _ حتى دانشمندان اهل سنت ـ به آن اعتراف دارند:
«احمد خليل جمعه» از نويسندگان اهل سنّت در اين باره مى نويسد:
اى كاش مىتوانستم درباره زندگى زهــرا با ذرات مشك بر روى برگهــاى گُل بنويسم، تا سيره او زندگى تمــام خاندان [رسالت] باشد، و فضايلش در هر گلى بوى مشك از آن برخيزد، و نه تنها به خاطر اين جهت، بلكه به خاطر آن كه سيره او الگويى براى هر زنى باشد كه خشنودى خداوند عزّوجلّ را در اين زندگى دنيا اراده مىكند تا به فوز نعمت خانه آخرت فائز گردد.
همانا سيره زنان اهل بيت، بهترين زاد و توشه براى زنان دنيا در هر زمان است؛ چرا كه سيره او قلبها را به نور يقين روشن كرده و به ريسمانى از خداترسى و تقوا متصل مىسازد.
حال سوال این است که چرا حضرت مهدی(عج الله تعالی فرجه) مادرش فاطمـه زهـرا(سلام الله علیها) را اسـوه و الگوی خود معرفی می کند؟ خصوصیت ويژه دختر پیامبر که ملاک راه و روش امام معصوم قرار گرفته چیست؟
برای پاسخ به این سوالات باید روش و سیره آن بزرگ بانوی جهان اسلام که در زندگی کوتاه خود تبلور بندگی و عبودیت خداوند بود و با بندگی و عبادت خود به مقام قرب الهی دست یافته بود. را مورد کنکاش قرار داد.
خلقت و تولد حضرت زهرا (سلام الله علیها)
جالب است بدانیم پیامبر اکرم(صلى الله عليه وآله) چهل شبانه روز معتکف شدند و تنها به عبادت خدا مشغول شدند و پس از آن حضرت خدیجه(سلام الله علیها) ، باردار شدند و زهراء (سلام الله علیها) ، متولد شدند. لذا خوردن غذای پاک و حلال و عبادت و روزه داری مقدماتی برای تولد فرزندان پاک و شایسته هستند ، در روايتى از پيامبر اكرم (صلى الله عليه وآله) نقل شده كه فرمود:
«هنگامى كه خداى تعالى حضرت آدم ابوالبشر را آفريد و از روح خود در او بدميد، آدم به جانب راست عرش نظر افكند، آنجا پنج شبح غرقه در نور به حال سجده و ركوع مشاهده كرد، عرض كرد: خدايا! آيا قبل از آفريدن من، كسى را از خاك خلق كرده اى؟ خطاب آمد: نيافريده ام. عرض كرد: پس اين پنج شبح كه آنها را در هيئت و صورت همانند خود مى بينم چه كسانى هستند؟
خداى تعالى فرمود: اين پنج تن از نسل تو هستند، اگر آنها نبودند، تو را نمى آفريدم، نام هاى آنان را از اسامى خود مشتق كرده ام؛ اگر اين پنج تن نبودند، نه بهشت و دوزخ را مى آفريدم و نه عرش و كرسى را، نه آسمان و زمين را خلق مى كردم و نه فرشتگان و انس و جن را.
منم محمود و اين محمد است، منم عالى و اين على است، منم فاطر و اين فاطمه است، منم احسان و اين حسن است، و منم محسن و اين حسين است. به عزتم سوگند هر بشرى اگر به مقدار ذره بسيار كوچكى كينه و دشمنى هر يك از آنان را در دل داشته باشد، او را در آتش دوزخ مى افكنم.
اى آدم! اين پنج تن، برگزيدگان من هستند و نجات و هلاك هر كسى وابسته به حب و بغضى است كه نسبت به آنان دارد. اى آدم! هر وقت از من حاجتى مى خواهى، به آنان توسل كن.
پيامبر اكرم (صلى الله عليه وآله) در ادامه سخن فرمود:
«ما پنج تن كشتى نجاتيم، هر كس با ما باشد، نجات يابد، و هر كس كه از ما روگردان شود هلاك گردد. پس هر كس حاجتى از خدا مى خواهد به وسيله ما اهل بيت (عليهم السلام) از حضرت حق تبارك و تعالى مسئلت نمايد.»
ویژگیهای حضرت زهرا (سلام الله علیها)
1- خداشناسی
رفتار و گفتار و سیره حضرت فاطمه(سلام الله علیها) به گونه ای بود که غیر از خدا هیچ چیز برایش جلوه نمی کرد آن جا که رسول خدا بیان داشت: فاطمه جان جبرئیل می گوید: خداوند به تو سلام رسانده و فرمود: به فاطمه بگویید که هر حاجتی دارد از من درخواست کند. هر چه می خواهد بگوید، حضرت زهرا یک مقداری فکر کرد، سرش را بالا آورد و عرض کرد: شَغَلَنی عَن مَسئَلَتِهِ لَذَّۀُ خِدمَتِهِ، لا حاجَۀَ لِی غَیرُ النَّظَرِ اِلی وَجهِهِ الکَرِیمِ ؛ “لذّتی که از خدمت حضرت حق میبرم، مرا از هر خواهشی باز داشته است. حاجتی جز این ندارم که پیوسته ناظر جمال زیبا و والای خداوند باشم” ( زندگانى حضرت زهرا عليها السلام ( ترجمه جلد 43 بحار الأنوار) ترجمه روحانى، ص: 923)
این کلام تنها می تواند از زبان کسی صادر شود که به کمال واقعی رسیده باشد و لذت را فقط در مناجات او ببیند و فانی در او باشد لذا وقتی در محراب می ایستاد زَهَرَ نُورُها لِلمَلائِکَةِ السَّمَاء ؛ نور نمازش در آسمان ها می پیچید. و تنها اوست که هرگز زخارف دنیا نتوانسته است در نظرش جلوه گری کند و سختی ها و تنگدستی ها خللی در ایمانش ایجاد کند تا آن جا که پیامبر (صل الله علیه و آله) در موردش فرمودند: إِنَّ ابْنَتِی فَاطِمَةَ مَلَأَ اللهُ قلب ها وَ جوارح ها إِیِمَاناً وَ یَقِینا ؛ “دخترم فاطمه، تمام وجودش مملو از ایمان است. به این چیزها فکر نمی کند".
این تربیت یافته مدرسه رسول الله (صل الله علیه و آله) است که به فکر تربیت شاگردان و پیروان خود است تا آنها را مانند خود مطیع خداوند سازد زمانی که یکی از پیروان اهل بیت (علیه السلام) در شهر مدینه همسرش را خدمت حضرت زهرا (سلام الله علیها) فرستاد، تا بپرسد: آیا شوهرم از شیعیان شما می باشد یا نه؟
حضرت زهرا(سلام الله علیها) پاسخی اصولی دادند:
«اِن کُنتَ تَعمَلُ بِما أمَرناکَ وَ تَنتَهی عَما زَجَرناکَ عَنهُ فَأنتَ مِن شیعَتِنا وَ اِلّا فَلا» ( التفسير المنسوب إلى الإمام الحسن العسكري عليه السلام، ص: 308)
“اگر به آنچه به شما امر می کنیم، عمل می کنی و از آنچه شما را بر حذر می داریم، دوری می کنی از شیعیان مایی و الّا هرگز!! “
آن شخص پس از شنیدن پاسخی کلّی، مضطرب شد و با توجّه به ضعف ها و سستی های خود گفت: وای بر من که همیشه در آتش جهنّم خواهم بود، همسرش نگرانی و زاری او را با سخنان مطرح شده، خدمت حضرت زهرا(سلام الله علیها) بازگو نمود.
حضرت فاطمه(سلام الله علیها) پاسخ داد.
” به همسرت بگو چنین نیست (که او فکر می کند). شیعیان ما از بهترین افراد اهل بهشتند و همه دوستان ما و دوستانِ دوستان ما و دشمنانِ دشمنان ما همه در بهشت خواهند بود. آری کسی که با قلب و زبان تسلیم ما اهل بیت شده؛ امّا از اوامر ما سرپیچی کند و نواهی و موارد پرهیز را محترم نشمرد از شیعیان واقعی ما نخواهد بود.
گرچه این گروه نیز پس از پاک شدن از گناهان و تحمّل مشکلات روز قیامت و قرار گرفتن اندک زمانی در طبقات بالای جهنّم و چشیدن عذاب، اهل بهشت خواهند بود و ما به خاطر دوستی شان با ما نجاتشان داده و آنان را به پیشگاه خودمان انتقال خواهیم داد".
2- همسر داری
موضوعی که باید امروزه بسیار مورد توجه قرار گیرد سبک زندگانی حضرت زهرا(سلام الله علیها) است تا زنان ما با الهام از آن بزرگوار زندگی های خود را کانون عشق و محبت قرار دهند. احترام به همسر و خوب همسرداری نکته ای اساسی و اصولی است که در زندگی زناشویی نقش بسزایی ایفا می نماید تا آن اندازه که نبی رحمت (صلی الله علیه و آله) هنگام عروسي حضرت زهرا (سلام الله علیها) به او فرموده بود: “دخترم! با همسرت رفتار نيكو كن، و در هيچ كاري از دستورش سرپيچي نكن. ” چه زیبا زهرای مرضیه(سلام الله علیها) به این نصیحت عمل نمودند و در مدت نه سالی كه همسر علي(علیه السلام) بود، هرگز کاری نکرد که حضرت علي(علیه السلام) را ناراحت و عصبانی نماید، بلكه همواره مايه نشاط و خشنودي ایشان بود، و تفاهم در زندگی مشترکشان به گونه ای بود که هر زمان حضرت علی(علیه السلام) همسری را می دید غم ها و غصه هایش برطرف می شد لذا حضرت علي(علیه السلام) ميفرمايد: “سوگند به خدا، من زهرا(سلام الله علیها) را تا آن هنگام كه خداوند او را به سوي خود برد، خشمگين نساختم، او نيز مرا خشمگين نساخت، و هيچ گاه موجب ناخشنودي من نشد… من هرگاه به چهره زهرا(سلام الله علیها) نگاه ميكردم، هرگونه غم و اندوه از من برطرف ميشد. “
علامه مجلسی آورده پيامبر(صلی الله علیه و آله) از حضرت علي(علیه السلام) راجع به رفتار حضرت فاطمه(سلام الله علیها) سوال نموده و فرمودند: “زهرا(سلام الله علیها) را چگونه همسري يافتي؟.” حضرت علي(علیه السلام) بهترین پاسخ را دادند که: “نِعْمَ الْعَوْنُ عَلي طاعَةِ اللّهِ؛ او را در راستاي اطاعت خداوند ياوري نيكو يافتم. “
یکی از جلوه های زیبای زندگی حضرت زهرا(سلام الله علیها) که باید سرمشق بانوان ما باشد این است که در طول زندگي مشترك، حتي براي يك بار، تقاضاي مادّي از همسرش نكرد، به گونه ای که روزي به خانه حضرت زهرا (سلام الله علیها) غذا نرسيد، حضرت اندوخته غذايي خود را به كودكان گرسنهاش داده بود، و خود شب را گرسنه تر از آنها به سر برد، حضرت علي(علیه السلام) بامداد آن شب، از حضرت زهرا (سلام الله علیها) تقاضاي غذا كرد، حضرت زهرا(سلام الله علیها) ماجرا را به عرض ایشان رسانيد، حضرت علي(علیه السلام) فرمود: “در چنين وضعي چرا به من نگفتي تا به جستجوي غذا بپردازم؟” فاطمه (سلام الله علیها) در پاسخ گفت: من از خدايم شرم كردم كه موجب شوم تا شما خود را در فشار قرار دهي، و بر چيزي كه مقدورت نيست، خود را به زحمت افكني. “
او مطیع و فرمانبردار همسر بود لذا وقتی خلیفه قصد عیادت حضرت زهرا (سلام الله علیها) نمود آن حضزت نپذیرفت. آنها به حضرت علی (علیه السلام) متوسل شدند میرالمومنین (علیه السلام) داخل خانه شد و به فاطمه (سلام الله علیها) فرمود: “ای دختر رسول خدا و ای بانوی آزاده! این دو مرد چندین بار آمدهاند و تو آنها را رد کردهای. اکنون مرا واسطه قرار دادهاند تا به آنان اجازه دهی.”
فاطمه(سلام الله علیها) عرض کرد: “به خدا قسم من به آنها اجازه نمیدهم و با آنها کلمهای سخن نمیگویم تا پدرم را ملاقات کنم و از رفتاری که با من کردند، شکایت نمایم".
امیرالمؤمنین(علیه السلام) فرمود: “فاطمه جان من ضمانت کردهام و قول دادهام که اجازه بگیرم.”
فاطمه(سلام الله علیها) فرمود: “علی جان، خانه، خانه تو است و این بانوی آزاده، همسر تو. من هرگز با تو مخالفتی نمیکنم. به هر کس که دوست داری، اجازه ورود بده “.
او بانویی است که هرگز چیزی از شوهر نمی خواهد چنانچه امام باقر(علیه السلام) فرموده اند: “فاطمه (سلام الله علیها) برای علی (علیه السلام) تعهد کرد که کارهای خانه و خمیر کردن و نان پختن و روفتن منزل را انجام دهد و علی (علیه السلام) برای او متعهد شد که کارهای بیرون از منزل مثل هیزم آوردن و تهیه غذا را انجام دهد.
یک روز علی (علیه السلام) از فاطمه پرسید: آیا غذایی داری؟
فاطمه (سلام الله علیها) عرض کرد : سوگند به آنکه حق ترا عظیم کرده است از سه روز پیش تاکنون چیزی نداریم که برایت بیاورم
فرمود : چرا به من نگفتی؟
عرض کرد : رسول الله (صلی الله علیه و آله) مرا از اینکه چیزی از تو بخواهم نهی کرده و فرموده است: تو از پسر عمویت چیزی مخواه، اگر خودش چیزی آورد بگیر وگرنه تو از او مخواه “
همه این رفتارهای نیکو از آن بزرگ بانو، همسری نمونه و الگویی والا برای جامعه زنان بوجود آورده است.
3- روابط اجتماعی
در روابط اجتماعی مراعات محرم و نامحرم را می نمود و به پوشش خویش و در معرض افراد نامحرم قرار نگرفتن بسیار اهمیت می داد. امام موسی ابن جعفر(علیه السلام) از پدرانش نقل فرموده است که امیرالمؤمنین علی(علیه السلام) فرمود: “روزی فرد نابینایی اجازه خواست که به منزل فاطمه(سلام الله علیها) وارد شود، آن حضرت خود را (با چیزی مانند پرده) از او پوشیده داشت. رسول خدا(صلی الله علیه و آله) به او فرمود: چرا خود را پوشیده داشتی در حالی که نابیناست و تو را نمی بیند؟
حضرت فرمود: اگر او مرا نمی بیند من او را می بینم و نیز رایحه و عطر را می بوید و شامه اش سالم است. رسول خدا(صل الله علیه و آله) فرمود: گواهی می دهم که تو پاره تن من هستی “.
آن حضرت در واپسین روزهای حیات خویش نیز از اینکه پس از وفات حجم بدن ایشان را نامحرم نبیند نگران بودند . در عین حال بدون هر گونه افراط و تفریط در مواقع ضروری در امور اجتماعی به تناسب جایگاه اجتماعی خویش به عنوان یک زن مشارکت داشتند. در زمان حیات پیامبر(صلی الله علیه و آله) پس از غزوات همچون مکه یار و غم خوار پدر و همسر بوده، نقش امدادگر را در درمان جراحات آنان ایفا می نمودند. ارتباط صمیمانه با خویشاوندان و همدردی با آنان همچون درست کردن غذا به مدت سه روز برای خانواده حمزه عموی پیامبر(صلی الله علیه و آله) پس از شهادت وی به توصیه پیامبر(صلی الله علیه و آله)، تهیه نان برای پیامبر(صلی الله علیه و آله) به هنگام حفر خندق در نقش پشتیبانی ، حضور هفتگی بر مزار شهدا از جمله حمزه در زمان حیات پیامبر(صلی الله علیه و آله) و پس از رحلت ایشان، حضوری از نوع دیگر در اجتماع توسط ایشان است . نقش ایشان در ماجرای مباهله مسیحیان نجران به همراه پیامبر(صلی الله علیه و آله)، حضرت علی(علیه السلام) و حسنین (علیهما السلام) که در قرآن نیز بدان اشاره شده است حضور مهم سیاسی ایشان در زمان پیامبر(صلی الله علیه و آله) و اقدامات اجتماعی، سیاسی حضرت فاطمه(سلام الله علیها) پس از رحلت پیامبر(صل الله علیه و آله) در حمایت از جریان حامی امامت نیز نمونه هایی دیگر از این حضور است.
همچنین آن حضرت معیار ارزشمندی انسان ها را روابط شایسته با مردم وخانواده می داند. و می فرمایند: “بهترین شما کسی است که دربرخورد با مردم نرم خو و مهربان تر است و ارزشمندترین مردان شما آن کسانی اند که با همسران خود مهربان و بخشنده هستند “.
4- ایثار و انفاق
یکی از خصلت هایی که جلوه بسیار زیبایی در زندگانی حضرت زهرا(سلام الله علیها) گذشت از حق خویش در جهت نفع رساندن به دیگران و ایثار است که در زندگی حضرت فاطمه (سلام الله علیها) نمونههای فراوان دارد. نمونه بارز آن ادای نذر سه روز روزه حضرت فاطمه (سلام الله علیها) برای سلامتی بیماری حسنین(علیهما السلام) است که ایشان، حضرت علی(علیه السلام)، حسنین (علیهما السلام) و فضه خادمه، در هر سه روز غذای خویش را به یتیم، اسیر و مسکین داده و خود با آب افطار نمودند که نتیجه آن نزول سوره انسان در تمجید از اقدام خالصانه این خانواده بود.
در دعا نمودن همه دیگران را مقدم می داشت آن جا که امام حسن(علیه السلام) فرمودند: ” مادرم فاطمه را دیدم شب جمعه در محراب خود به عبادت بر خاسته است و تا سرزدن سپیده صبح در عبادت و رکوع و سجود می بود. می شنیدم که برای مومنین ومومنات دعا می کرد وآنان را نام می برد و برای آن¬ها دعا می کرد و برای خود هیچ دعا نمی کرد. به او گفتم: مادر چرا همانطور که برای دیگران دعا می فرمایی برای خودت دعا نمی کنی؟
فرمود: پسرم ابتدا همسایه سپس خود. “
حضرت توجه ویژه‌ای به پرداخت صدقه به فقرا داشتند و هیچ مستمند و نیازمندی از درب خانه اش دست خالی باز نمی‌گشت؛ نمونه بارز انفاق و ایثار آن بزرگوار، بخشش «لباس عروسی» به زن فقیر، آن هم در شب عروسی است. نقل شده که پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) در عروسی فاطمه زهرا (سلام الله علیها) یک دست پیراهن نو به دخترش داده بود تا در شب عروسی بپوشد. هنگامی که موکب عروس رهسپار خانه حضرت علی(علیه السلام) بود، زن سائلی پیش آمد، و در برابر عروس اظهار احتیاج نمود. فاطمه (علیه السلام) که در آن وقت دو پیراهن داشت: یکی کهنه و دیگری نو، بی درنگ پیراهن نو را بیرون آورد و به فقیر بخشید این نیست الا عمل کردن به آیه شریفه که می فرماید:
«لن تنالوا البر حتی تنفقوا مما تحبون» (سوره مبارکه آل عمران(3)، 92)
هرگز به نیکی دست نمی‌یابید و از نیکان نمی‌شوید، مگر اینکه از آنچه دوست می‌دارید، انفاق کنید.
5- تربیت فرزندان
شیر مادر یکی از عواملی است که در نشاط روحی و جسمی فرزندان بسیار تاثیر دارد و باعث سعادت یا شقاوت فرد می شود. با دقت در سیره حضرت زهرا (سلام الله علیها) در می یابیم که امر تغذیه کودکان دقیقاً مورد علاقه ایشان بوده است. علاوه بر این نباید از تأثیرگذاری متقابل روح و جسم غافل بود بی شک یک جسم بیمار روح را پژمرده و بی نشاط می سازد همان گونه که روح افسرده موجب اخلال در فعالیتهای بدن می گردد. گاه فاطمه زهرا(سلام الله علیها) شکم فرزندان را به قیمت گرسنگی خود سیر می کرد. زمانی که مسلمانان به علت کمبود آب سخت در مضیقه بودند فاطمه(سلام الله علیها) حسن و حسین(سلام الله علیهما) را نزد پیامبر(صلی الله علیه و آله) برد و عرض کرد: ای رسول خدا! فرزندان من خردسالند و تحمل تشنگی در توان آنها نیست پیامبر که نگرانی دخترش را در این رابطه بجا و به موقع دید زبان مبارکش را در دهان حسن و حسین (سلام الله علیهما) قرارداد و با تر کردن دهان آنها حضرت زهرا(سلام الله علیها) را از نگرانی در آورد و آن دو طفل کوچک را نیز از تشنگی مفرط نجات داد.
بعد از رحلت پیامبر(صل الله علیه و آله) جهت تسکین آلام فرزندان از محرومیت محبت جد بزرگوارشان خطاب به آن¬ها می گفت : کجا رفت پدرتان (پیامبر) که شما را عزیز می داشت ؟ او شما را بر دوش خود سوار می کرد و به شما مهربانی می نمود . کجا رفت جد بزرگوارتان که از همه به شما مهربانتر بود ، آن گونه که نمی گذاشت شما بر روی زمین راه بروید و همیشه شما را در آغوش خود داشت ؟ آه که دیگر او را نمی بینم که شما را بر دوش گرفته باشد.
سیره عبادی آن حضرت و گریه های شبانه و دعاهایی که در حق همسایگان می نمود باعث می شد بچه ها در فضای عبادت و بندگی قرار گیرند. علاوه بر آن هنگام غروب نمى گذاشت بچه ها بخوابند و اگر در خواب بودند، آنها را بيــدار مى كرد كه آن وقت ، وقت استجابت دعاست. و همچنين در شبهاى قدر آنها را با غذاى سبك دادن بيدار نگاه مى داشت.
او بچه ها را زياد به ياد حضرت رسول (سلام الله علیها) مى انداخت و به سفارش پدرش بچه ها را دسته گل مى دانست و آنها را براى ياد گرفتن قرآن و دعا به نزد آن حضرت مى فرستاد.
لالایی ها و شعرهایی که برای فرزندانش می خواند دارای معارف و سبک زندگی بود. چه نغزگونه و زیبا در قالب زيبايى اشعار اديبانه مى فرمود:
اشبه اباك يا حسن واخلع عن الحق الرسن
و اعبدالها ذالمنن و لا توال ذالاحن
حسن جان ! مانند پدرت على باش و ريسمان را از گردن حق بردار.
خداى احسان كننده را پرستش كن و با افراد دشمن كينه توز دوستى مكن.
و آن گاه كه امام حسين (علیه السلام) را بر روى دست نوازش مى داد، مى فرمود:
انت شبيه بابى لست شبيها بعلى
حسين جان ! تو به پدرم رسول الله (صلی الله علیه و آله) شباهت دارى و به پدرت على (علیه السلام) شبيه نيستى . امام على (علیه السلام ) سخنان فاطمه (سلام الله علیها) را مى شنيد و تبسم مى كرد.
توجه به تربیت به عنوان رکن اصلی و وظیفه اساسی مادر حتی در آخرین لحظات که به سوی معبود پر می کشید از آینده فرزندانش غافل نبود و سخت نگران حال آنان بود. شاید بیشترین نگرانی آن حضرت برای محرومیت آنها از مادر بود، لذا برای اینکه فرزندانش از این نعمت بزرگ یعنی محبت مادرانه، کاملاً محروم نمانند، به حضرت علی(علیه السلام) پیشنهاد کرد و از ایشان خواست که پس از او، کسی را به همسری انتخاب کند، که بتواند از عهده این مهم برآید.
وظایف ما
1. معرفت
یکی از ارزشمند ترین و اساسی ترین ارزش های معنوی و دینی، شناخت خدا و پس از آن شناخت پیامبران و آنگاه شناخت نسبت به اهل بیت عليهم السلام است. این شناخت از نوع شناخت واجب و لازم بوده و علاوه بر این که یک تکلیف و وظیفه است، نیازی فوری و معنوی نیز به شمار می آید؛ چون که جهل، تجاهل و حتّی غفلت در امر شناخت اهل بیت (عليهم السلام) ، موجب بروز خسارت های زیان باری در کسب سعادت فردی و سلامت اجتماعی و ایجاد انحراف در مسیر تکامل انسان خواهد شد و انسان را از حیات طیبه و زندگی خداپسندانه محروم خواهد ساخت.
کسب معرفت نسبت به اهل بیت عليهم السلام، هم امری آسان و هم دشوار است؛ زیرا در نگاه اوّل، شناخت اهل بیت عليهم السلام مطلبی ساده و ممکن به نظر می رسد، اما با نگاهی عمیق و محققانه، معرفت اهل بیت عليهم السلام مطلبی بسیار دشوار و حتی دست نیافتنی به نظر می رسد. از این رو در روایات بیان شده که دستیابی به کُنه و حقیقت معرفت اهل بیت عليهم السلام برای افراد ناممکن است؛ چرا که یکی از جنبه های وجودیِ اهل بیت عليهم السلام، جنبه ملکوتی و الهی ایشان است و عالم ملکوت، حقیقتی دور از فهم خاکیان دارد. امیرالمؤمنین عليه السلام به سلمان و ابوذر فرمود: «وَ قُولُوا فِي فَضْلِنَا مَا شِئْتُمْ، فَإِنَّكُمْ لَنْ تَبْلُغُوا مِنْ فَضْلِنَا كُنْهَ مَا جَعَلَهُ اللَّهُ لَنَا، وَ لا مِعْشَارَ الْعُشْرِ؛ در باره فضل ما هر چه مايليد بگوئيد، به كُنه فضل ما نخواهيد رسيد، و حتّى يك صَدُمِ آن را نمي توانيد بيان كنيد». امام هادی عليه السلام نیز در زیارت جامعه خطاب به اهل بیت(علیهم السلام) می فرماید: «مَوَالِيَّ لا أُحْصِي ثَنَاءَكُمْ، وَ لا أَبْلُغُ مِنَ الْمَدْحِ كُنْهَكُمْ، وَ مِنَ الْوَصْفِ قَدْرَكُمْ؛ ای پیشوایان من(صفت کمالیه شما آنقدر است که) ثنای شما را نمی توان شمرد، و به کُنه مدح و توصیف قدر و منزلت شما نمی توان رسید». ( من لا يحضره الفقيه، ج2، ص: 615)
در بین اهل بیت عليهم السلام معرفت نسبت به فضل و مقام حضرت فاطمه (عليها السلام) توجه ویژه ای شده است تا آنجا که بر اساس روایات، خداوند رحمان فردى از پیامبران و جانشنان آنان را مبعوث نكرد، مگر پس از اقرار به برترى حضرت صدّيقه (سلام الله علیها) و دوستى او.
مرحوم علامه مجلسى از امام جعفر صادق عليهالسلام روايت مىكند: «… وَ هِىَ الصّدّيقَةُ الكُبرى وَعَلى مَعْرِفَتِها دارَتِ القرونِ الاُولى؛ و او (حضرت فاطمه (سلام الله علیها) صدّيقه كبرا است و قرن های پیشین بر محور شناخت او دور می زد».
نكته: محقق بارع، ابوالحسن نجفى درباره حديث فوق مىنويسد: مراد از «قرون» در اين روايت، قرون همه پیامبران و جانشنان آنان و امّت هاى ايشان، از آدم به بعد، حتى قرن نفس نفيس رسول خدا است. به عبارت ديگر، خداوند رحمان فردى از پیامبران و جانشنان آنان را مبعوث نكرد، مگر پس از اقرار به برترى حضرت صدّيقه و دوستى او. مؤيد این گفتار، روايتى است كه مرحوم سيّد هاشم بحرانى در کتاب مدينة المعاجز از پيامبر خداJ نقل فرموده است: «ما تَكامَلَتِ النُّبوّةُ لِنَبىٍّ حَتّى اَقَرَّ بِفَضْلِها وَمَحَبَّتِها؛ مقام نبوتِ پيامبرى كامل نشد تا اين كه به برترى و دوستى او [فاطمه](سلام الله علیها) اقرار کرد».
امام صادق (علیه السلام) در مورد آیه اوّل از سوره قدر فرمود: ﴿اِنّا اَنْزَلْناهُ فى لَيْلَةِ الْقَدْرِ﴾؛ «اَللَّيْلَةُ فاطِمَةُ الزَّهْراء، وَالْقَدْرُ اَللّه، فَمَنْ عَرَفَ فاطمةَ حَقَّ مَعْرِفَتِها فَقَدْ اَدْرَكَ لَيْلَةَ الْقَدْرِ، وَاِنَّما سُمِّيَتْ فاطِمَةَ لأنَّ الْخَلْقَ فُطِمُوا عَنْ مَعْرِفَتِها؛ مقصود از شب ، فاطمه زهرا و مقصود از قدر، خداوند است . پس هر كس فاطمه را درست بشناسد ، قطعاً شب قدر را درك كرده است، و همانا او فاطمه ناميده شد؛ زيرا خلايق از شناختنش درمانده شدهاند». ( تفسير فرات الكوفي، ص: 581)
نکات
یک. «فَطَمَ» در لغت به معنای بازداشتن، و «خَلق» به معنای هر موجودی است که آفریده شود. واژه خلق، معنای گسترده ای دارد که شامل همه مخلوقات می شود.
دو. بر اساس این روایت، امام صادق (علیه السلام) با دو تأکید (إنَّ، جمله اسمیه) و «الف و لامِ» استغراق در کلمه «الخَلقَ»، بیان می فرماید: حتماً حتماً تمام مخلوقات، حتی پیامبرانِ اولوا العزم و فرشتگان مقرّب نیز از شناختِ جایگاه و شخصیت حضرت زهرا (سلام الله علیها) عاجز هستند.
2. محبّت
محبّت حالتي است ميان محب و محبوب كه سرچشمة آن قلب است، ولی نمود آن در ظاهر و در افعال و اعمال محب به روشني نمایان می شود. محبتي كه جلوة عيني پيدا مي كند، و به محب جهت مي بخشد.
بر اساس روایات فراوانی که شیعه و سنّی نقل کرده اند، حبیبِ خدا شخص پیامبر خاتم است و همین عنوان نشان می دهد که محبوب ترین خلقِ خدا ایشان است که لقب «حبیب الله» را اختصاص به خود داده است و به دنبال ایشان، اهل بیت آن حضرت هستند که در این ویژگی جدا نیستند و در حقیقت چهارده معصوم (علیهم السلام) تنها محبوب های خدا هستند. در زیارت «آل یاسین» که از امام عصر(عج الله تعالی فرجه الشریف) نقل شده است، به این مطلب شهادت داده می شود: «أُشْهِدُكَ يَا مَوْلايَ أَنِّي أَشْهَدُ أَنْ لا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَحْدَهُ لا شَرِيكَ لَهُ، وَ أَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَ رَسُولُهُ، لا حَبِيبَ إِلَّا هُوَ وَ أَهْلُهُ؛ تو را شاهد می گیرم ای مولای من، بر این که گواهی می دهم که خدايى جز خداى يگانه نيست، [و] شریکی برایش نیست، و این که محمّد بنده و فرستادة او است که محبوبی جز او و خاندانِ او نیست».
سمت و جهت هر قلب سالمي به سوي محبّت به حضرت فاطمه (سلام الله علیها) است و هر قلبي به اندازه‌اي كه از محبّت دنيا فاصله بگيرد و به سوي خدا سيــر كند، به محبّت حضرت صديقــه (سلام الله علیها) نائل مي‌شود، از آن طرف هــر كسي به واقع محبّت حضرت زهرا (سلام الله علیها) را در خود شعله‌ور سازد، به محبّت خدا و دوري از شرك مفتخر مي‌شود، به شرط آن كه با معرفت به مقام حضرت زهرا (سلام الله علیها) خود را آماده كرده باشد كه نور حضرت فاطمه (سلام الله علیها) بر قلبش بتابد. اگر نور فاطمه زهرا (سلام الله علیها) بر قلبي افتاد، آن قلب وارد مقام عبوديت حضرت پروردگار مي‌شود، چون مقام حضرت زهرا (سلام الله علیها) ظهور بندگي است و او پيشتاز بندگان خداست و از آن طرف، بهشت مقصد اولياء خداست و پارهٴ تن رسول خداJدر رسيدن به آن مقصد پيشتاز همهٴ بندگان است.
سلمان محمّدی گوید: رسول خدا (صلی الله علیه و آله) فرمود: «يَا سَلْمَانُ، مَنْ أَحَبَّ فَاطِمَةَ، فَهُوَ فِي الْجَنَّةِ مَعِي، وَ مَنْ أَبْغَضَهَا فَهُوَ فِي النَّارِ، يَا سَلْمَانُ! حُبُّ فَاطِمَةَ يَنْفَعُ فِي مِائَةٍ مِنَ الْمَوَاطِنِ؛ أَيْسَرُ تِلْكَ الْمَوَاطِنِ: الْمَوْتُ، وَ الْقَبْرُ، وَ الْمِيزَانُ، وَ الْحَشْرُ، وَ الصِّرَاطُ، وَ الْمُحَاسَبَةُ؛ فَمَنْ رَضِيَتْ عَنْهُ ابْنَتِي، رَضِيتُ عَنْه،ُ وَ مَنْ رَضِيتُ عَنْهُ، رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ، وَ مَنْ غَضِبَتْ عَلَيْهِ فَاطِمَةُ، غَضِبْتُ عَلَيْهِ، وَ مَنْ غَضِبْتُ عَلَيْه،ِ غَضَبَ اللَّهُ عَلَيْهِ، وَ وَيْلٌ لِمَنْ يَظْلِمُهَا وَ يَظْلِمُ بَعْلَهَا أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ عَلِيّاً، وَ وَيْلٌ لِمَنْ يَظْلِمُ ذُرِّيَّتَهَا وَ شِيعَتَهَا؛ ( مائة منقبة من مناقب أمير المؤمنين و الأئمة، ص: 127)
دوستى فاطمه در صد موضع نفع و فایده مىبخشد و آسان ترين آنها موقع مرگ و ميزان، صراط و حساب است، پس كسى كه دخترم فاطمه از او راضى باشد، من از او راضى هستم و كسى كه من از او راضى باشم، خدا از او راضى مىباشد و كسى كه فاطمه بر او غضب نمايد، من بر او غضبناك مىباشم و بر هر كس من غضبناك باشم، خداوند بر او غضبناك است واى بر آن كسى كه به فاطمه ظلم كند و واى بر كسى كه بر شوهرش على (عليه السلام) ظلم كند، واى بر كسى كه بر ذريه و شيعيان على و فاطمه ظلم كند!
3. اطاعت
از امام باقرعلیه السلام نقل شده كه درباره حضرت زهرا سلام الله علیها فرمود : « لَقَدْ كانَتْ سلام الله علیها مَفْرُوضَةَ الطّاعَةِ عَلى جَميعِ مَنْ خَلَقَ اللّهُ مِنَ الْجِنِّ و الاِنْسِ وَ الطَّيْرِ وَ الْوُحُوشِ و الاْنْبياءِ و الْمَلائكَةِ؛ بدون ترديد ، اطاعت و فرمانبردارى از آن حضرت [فاطمه سلام الله علیها] بر همه آفريدگان خداوند از انس و جنّ و انبياء و فرشتگان گرفته تا وحوش و پرندگان ، واجب است . عوالم العلوم و المعارف والأحوال من الآيات و الأخبار و الأقوال (مستدرك سيدة النساء إلى الإمام الجواد، ج11-قسم-2-فاطمةس، ص: 834)
حضرت فاطمه سلام الله علیها در بیان علّت و حکمت امامت و وجوب طاعت می فرماید: «فَجَعَلَ اللَّهُ…وَ طَاعَتَنَا نِظَاماً لِلْمِلَّةِ، وَ إِمَامَتَنَا أَمَاناً لِلْفُرْقَةِ؛ خداوند فرمانبردارى ما را براى نظام ملت، و امامت ما را براى جلوگيرى از پراكندگى قرار داده است». (الإحتجاج على أهل اللجاج (للطبرسي)، ج1، ص: 99)
محمد بن سنان گويد: نزد امام محمد تقى علیه السلام بودم و اختلاف شيعه را مطرح كردم، حضرت فرمود: «اى محمد، همانا خداوند بلند مرتبه همواره به يگانگى خود يكتا بود (يگانهاى غير او نبود) سپس محمد و على و فاطمه را آفريد، آنها هزار دوران بماندند، سپس چيزهاى ديگر را آفريد. و ايشان را بر آفرينش آنها گواه گرفت و اطاعت ايشان را در ميان مخلوق جارى ساخت (بر آنها واجب كرد) و كارهاى مخلوق را به ايشان واگذاشت. پس ايشان هر چه را خواهند حلال كنند و هر چه را خواهند حرام سازند، ولى هرگز نخواهند جز آن چه خداوند متعال بخواهد. سپس فرمود: اى محمد، اين است آن ديانتى كه هر كه از آن جلو رود (غلو كند، از دايره اسلام) بيرون رفته و هر كه عقب بماند (و وارد دايره نشود) نابود گشته [دينش را باطل كرده] و هر كه به آن بچسبد، به حق رسيده است، اى محمد همواره ملازم اين ديانت باش».
4. نصرت
رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: «يَا بُنَيَّةِ، لَقَدْ أَخْبَرَنِي جَبْرَئِيلُ عَنِ اللَّهِ، أَنَّكِ أَوَّلُ مَنْ يَلْحَقُنِي مِنْ أَهْلِ بَيْتِي، فَالْوَيْلُ كُلُّهُ لِمَنْ ظَلَمَكِ، وَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ لِمَنْ نَصَرَكِ؛ جبریيل از طرف خداوند به من خبر داده است، اوّل كسى كه از اهل بيت من به من ملحق مىشود تو خواهى بود. واى بر آن كسى كه در حق تو ظلم كند. رستگارى از آن شخصى است كه تو را يارى کند.
خیلی ها در این منزل ماندند و نتوانستند حضرت صدیقه سلام الله علیها را کمک کنند؛ به عنوان مثال: زبیر و انصار و… .
احیای شعائر فاطمی، اجر رسالت نبوی
خداوند متعال دربارة تعظیم شعائر می فرماید: (ذَالِكَ وَ مَن يُعَظِّمْ شَعَائِرَاللَّهِ فَإِنَّهَا مِن تَقْوَى الْقُلُوبِ)؛(حقيقت) اين است؛ و هر كس نشانههاى (بندگى) خداوند را سترگ دارد، بىگمان، اين (كار) از پرهيزگارى دلها است. از طرفی، بزرگداشتِ نشانه های الهی، علامت پاکی دل ها است و از طرفی دیگر، تنها درخواست پیامبر رحمت حضرت محمّد صلی الله علیه و آله و تنها اجر رسالت نبوی، مودّت و ابراز محبّت به اهل بیت ایشان است؛ چنان که خداوند متعال می فرماید: (قُل لَّا أَسْألُكُمْ عَلَيْهِ أَجْرًا إِلَّا الْمَوَدَّةَ فىِ الْقُرْبىَ)؛ بگو: براى اين (رسالت) از شما مزدى نمىخواهم جز دوستدارى خويشاوندان (خود) را.
همچنین پیامبر خداصلی الله علیه و آله دربارة حبیبة خویش می فرماید: «إنًّ فَاطِمَةَ بَضعَةٌ مِنّی…؛ همانا فاطمه پارة تن من است». ( كتاب سليم بن قيس الهلالي، ج2، ص: 869)
حال اگر محب حضرت فاطمه سلام الله علیها خواسته باشد، اجر رسالت نبوی را ادا کند و به پارة تن آن حضرت و تنها یادگار او اظهار مودّت نماید؛ باید از یک سو شاکر نعمت هدایت فاطمی و علوی باشد، و از سوی دیگر هر چه بیشتر با معارف، فضایل و ارزش هایِ فاطمی آشنا شود و در ادامه در گسترش آنها کوشا باشد تا مردم ضمن آشنایی با چهرة ملکوتیِ حضرت صدیقة طاهره سلام الله علیها، در شمار محبّان و پیروان آن بانوی بی قرینه قرار گیرند؛ چنان که امام رضا علیه السلام فرمود: خدا بیامرزد کسی را که امر ما را زنده کند. (راوی حدیث گوید:) به امام گفتم: چگونه امر شما زنده می شود؟ فرمود: به آموختن علوم ما و تعلیم دادن آن به مردمان؛ چه اگر مردمان از آن تعالیمِ والا که در سخنان ما وجود دارد، آگاه شوند، پیرو ما خواهند شد».
ای بهشت قرب احمد، فاطمه لیله القدر محمد، فاطمه
از کرامت بر جبین ما همه ثبت کن هذا محبّ فاطمه
والسلام
موضوعات: اخلاقی - تربیتی
نظر دهید » کودکان خود را دریابیم. مبادا چون یتیمان تنها در خیالات و نقاشی هایشان، برای خود وجود و گرمای مادر به تصویر بکشند!!!
موضوعات: اخلاقی - تربیتی
نظر دهید » 
 |