این عمار

«معيارهاي اصلح از نگاه امام خميني ره»

در #ادامه مبحث انتخاب اصلح، شایسته است نظر بنیان گذار جمهوری اسلام ایران، حضرت آیت الله خمینی نیز مورد بررسی قرار گیرد:
1.#تعهد به اسلام ، شناخت نيازهای كشور و اطلاع از مصالح و مفاسد كشور
« انتخاب اصلح براي مسلمين يعنی انتخاب فردي كه تعهد به اسلام و حيثيت آن داشته باشد و همه چيز را فهمد و چون در مجلس اسلام تنها كافی نيست بلكه بايد مسلمانی باشد كه احتياجات مملكت را بشناسد و سياست را بفهمد و مطلع به مصالح و مفاسد كشور باشد و ممكن است به شما و گروه شما هم مربوط نباشد، كه اگر اصلح را انتخاب كرديد، كاری اسلامی می كنيد و اين يك محكی است برای خودتان كه تشخيص بدهيد انتخاب برای اسلام است يا برای صلاح خودتان (صحيفه نور، ج 18، ص 152)

2.#آگاهی از مسايل روز
«اشخاصی را انتخاب كنيم كه از هر جهت صالح باشند. مسلمان بودن تنها فايده ای ندارد، بايد جمهوري اسلامی را قبول داشته باشد و از مسائل روز اطلاع داشته باشد . سعی كنيد مثل مرحوم مدرس را انتخاب كنيد – البته مثل مدرس كه به اين زوديها پيدا نمی شود- كساني را كه انتخاب می كنيد بايد مسائل را تشخيص دهند، نه از افرادی باشند كه اگر قدرت ديگری، تشری زد #بترسند، بايد بايستند و مقابله كنند»(صحيفه نور، ج 18، ص 198)

3. #متعهد و معتقد به اسلام و نظام و عدم تمايل به شرق و غرب
« اشخاص متدين، اشخاص مطلع، اشخاص متعهد، اشخاص عقيده مند به نهضت، اشخاصي كه نه مايل به طرف شرق هستند و نه مايل به طرف غرب بلكه در صراط مستقيم انسانيت و اسلام هستند، آنها را انتخاب كنيد. سرنوشت خودتان را به اشخاص امين بدهيد» ( صحيفه امام ، ج8، ص 385)
«كسانی را انتخاب كنند كه صددرصد مسلمان و معتقد به احكام اسلام و متعهد به اجرای احكام اسلام و مخالف با مكتب های انحرافی و معتقد به جمهوری اسلامی باشند .» (صحيفه امام ، ج12، 277-278)

4. #وفاداری نسبت به مردم و مدافع اسلام ناب و #مخالف_اسلام_آمريكايی
«مردم شجاع ايران با دقت تمام به نمايندگانی رأی دهند كه متعبد به اسلام و وفادار به مردم باشند و در خدمت به آنان احساس مسئوليت كنند و طعم تلخ فقر را چشيده باشند و در قول و عمل مدافع اسلام پابرهنگان زمين، اسلام مستضعفين، اسلام رنج ديدگان تاريخ، اسلام عارفان مبارزه جو، اسلام پاك طينتان عارف و در يك كلمه مدافع اسلام ناب محمدی صلی الله عليه و آله و سلم باشند و افرادي را كه طرفدار اسلام سرمايه داری، اسلام مستكبرين، اسلام مرفهين بي درد، اسلام منافقين، اسلام راحت طلبان، اسلام فرصت طلبان و در يك كلمه اسلام آمريكايی هستند، طرد نموده و به مردم معرفی نمايند»(صحيفه امام ، ج21، ص 10-11)

5. گرايش نداشتن به #مكاتب_انحرافی
« وصيت اينجانب به ملت در حال و آتيه آن است كه با اراده مصمم خود و تعهد خود به احكام اسلام و مصالح كشور در هر دوره از انتخابات وكلای داراي تعهد به اسلام و جمهوري اسلامي كه غالبا بين متوسطين جامعه و محرومين می باشند و غير منحرف از صراط مستقيم – به سوي غرب يا شرق – و بدون گرايش به مكتبهاي انحرافی و اشخاص تحصيل كرده و مطلع بر مسائل روز وسياستهاي اسلامی به مجلس بفرستند.» (صحيفه امام ، ج21، ص 419-420)

6.#دلسوز نسبت به مردم و طبقه مستضعف
«نمايندگانى متعهد، متفكر و دلسوز به ملت و خصوص طبقه مستضعف و خدمتگزار به اسلام و مسلمين در مجلس شوراى اسلامى بفرستيد»( صحيفه امام ، ج12، ص 156)

#حدیث_روز

#نشانه_نفاق
? عن الاِمام الصّادِق عليه السلام ?

⭕ ثَلاثٌ مَنْ كُنَّ فيهِ فَهُوَ مُنافِقٌ ? وَ اِنْ صامَ وَ صَلّى:
❌ مَنْ اِذا حَدَّثَ كَذِبَ
❌ وَ اِذا وَعَدَ اَخْلَفَ
❌ وَ اِذَا ائْتـُمِنَ خـانَ.

⭕ سه خصلت عـلامت نفاق اسـت، ? گر چه صاحبش اهل نماز و روزه باشد: ❌ دروغگويى،
❌ خلف وعده
❌ و خيانت در امانت.

? تحف العقول، ص 229.

#ادامه

چنان که اشاره شد: عهده دار شدن هر مسئوليتی نيازمند برخورداری افراد از ويژگيها و شرايطی است. که با توجه به میزان اهمیت توجه به این معیارها حساس تر خواهد بود. لذا برای مسئوليتی همچون ریاست جمهوری، لازم است صلاحيت و شايستگی افراد به اثبات برسد. در اين نوشتار به معيارهای اصلح از منظر آيات و روايات و کلام امام و رهبری نگاهی گذرا  شده است.

2.#قدرت و توانمندی

دومین ویژگی فرد اصلح قدرت و توانمندی است.
« ان الله اصطفاه عليكم و زاده بسطه في العلم و الجسم »« خداوند او (طالوت) را بر شما برگزيده و او را در علم و قدرت وسعت بخشيده است »( سوره بقره، آيه 247)
در اين آيه شريفه علم و توانايي ملاك گزينش طالوت از سوي خداوند معرفي شده است . اين دو ملاك با تناسب هر كاري براي افرادي كه عهده دار آن مي شوند ، ضروري است زيرا بدون برخورداري از توانايي علمي و جسمي لازم ، امكان انجام مناسب آن كار وجود نخواهد داشت .

3.توجه به #ارزش_ها_و_نيازهای جامعه
« الذين ان مكناهم في الارض اقاموا الصلاه و اتوا الزكاه و امرو ا بالمعروف و نهوا عن المنكر » « آن كساني كه هرگاه در زمين به آنها قدرت بخشيديم ، نماز را بر پا مي كنند و زكات مي دهند و امر به معروف و نهي از منكر مي كنند.» (سوره حج ، آيه 41) نماينده مجلس با بهره مندي از فرصت نمايندگي بايد در مسير بندگي خداوند ( اقامه نماز) ، برپايي ارزش ها در همه ابعاد اجتماعي ، اقتصادي ، سياسي و فرهنگي ( امر به معروف ) و مقابله با ضد ارزش ها در همه ابعاد ( نهي از منكر ) و توجه به نيازهاي جامعه ( ايتاء زكات) گام بردارد .

معيارهاي افراد اصلح از منظر روايات
1. #تقوا و پارسايى
قال الصادق عليه السلام : « استشر العاقل من الرجال الورع فانه لايأمر الا بخير و اياك و الخلاف فان خلاف الورع العاقل مفسده فى الدين و الدنيا» « مرد خردمند پارسا را به رايزنى طلب كه جز به نيكى سفارش نكند و مبادا با غير او مشورت كنى؛ چرا كه ناپارساى بى‏خرد، [باعث‏] فساد دين و دنيا است». ( وسائل الشيعه ، ج12، ص 32)

2.#خردمندی
پيامبر اكرم صلي الله عليه وآله می فرمايند: «استرشدوا العاقل و لاتعصوه فتندموا» «با انسان خردمند رايزنى كنيد و از رأى او سرمپيچيد كه پشيمان خواهيد شد» (بحارالانوار، ج 72، ص 105)
«من شاور ذوى الالباب دُلّ على الرشاد» «آن كه با خردمندان به شور بپردازد، به راه رشد و موفقيت راهنمايى خواهد شد.» ( همان)

3. #تخصص و دانايى
قيل لرسول اللَّه(ص): ماالحزم؟ قال(ص)؛ مشاوره ذوى الرأى و اتباعهم»«از پيامبر اكرم(ص) پرسيده شد: دورانديشى چيست؟ فرمود: رايزنى با صاحبنظران و پيروى از آنان».

4.#خيرخواهى‏
پيامبر اكرم صلي الله عليه وآله می فرمايند: « مشاوره العاقل الناصح رشد و يمن و توفيق من اللَّه…»«رايزنى با خردمندِ خيرخواه رشد و ميمنت و توفيقى از سوى خدا است…»(همان، ج 72، ص 105)

5.#خوف الهى
امام صادق(ع) می فرمايند: «شاور فى امرك الذين يخافون اللَّه»«در امورت با كسى رايزنى كن كه خدا ترس باشد»(همان، ص 98)

6. #آزادگى ، دين‏دارى‏ ، دلسوزى، صميميت و برادرى‏ و رازدارى‏
امام صادق(ع) می فرمايند: « ان المشوره لاتكون الا بحدودها الاربعه… فاوله ان يكون الذى تشاوره عاقلا و الثانيه ان يكون حراً متدينا و الثالثه ان يكون صديقا مواخيا و الرابعه ان تطلعه على سرك فيكون علمه به كعلمك ثم يسّر ذلك و يكتمه»«مشورت ثمربخش نيست؛ جز آنكه اركان چهارگانه آن تحقّق پذيرد: 1. طرف مشورت خردمند باشد؛ 2. آزاد مرد ديندار باشد؛ 3. صميمى و برادرسان بوده باشد؛ 4. او را از راز خود در مسأله مورد رايزنى چنان آگاه سازى كه خود آگاه هستى و او اين راز را مخفى دارد و كتمان نمايد»
( مكارم الاخلاق، ج 2، ص 80)

7.توجه به #مردم و برخورد محبت آميز با آنان
حضرت علي عليه السلام می فرمايند :« و انّ عملك ليس لك بطعمه و لكنه في عنقك امانه »« و همانا مسئوليتي كه بر عهده توست وسيله آب و نان نبوده و بلكه امانتي در گردن تو است »( نهج البلاغه , نامه 5) را همواره در نظر دارد و در برابر ديدگان خويش قرار مي دهد, نسبت به امور ومشكلات مردم بي تفاوت نبوده و نسبت به آنان محبت خواهد داشت كه البته همين مسأله موجب محبوبيت او خواهد شد و اين همان فرماني است كه حضرت علي عليه السلام به مالك اشتر فرمودند :« و اشعر قلبك الرحمه للرعيه و المحبه لهم و اللطف بهم و لا تكونن عليهم سبعاً ضارياً تغنم اكلهم »« مهرباني با مردم را پوشش دل خويش قرارده و با همه مهربان باش. مبادا هرگز چونان حيوان شكاري باشي كه خوردن آنان را غنيمت داني »( نهج البلاغه , نامه , 53)

#حدیث_معیار_انتخاب

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله: هر کس مردی را از میان گروهی به کار گمارد و بین آنها خدا پسندتر از او باشد، به خدا و رسول او و مؤمنان خیانت کرده است. (محمد باقر مجلسی،بحار الانوار،ج75،ص 233).

تقدیم اصول بر فروع
قال علی علیه السلام: یُستدَلُّ علی إدبارِ الدُّوَلِ بأربَعٍ: تَضییعِ الاُصولِ، و التمسُّکِ بالفروعِ. و تَقدیمِ الأراذلِ، و تأخیرِ الأفاضِلِ.

چهار چیز نشانه به سر آمدن دولتهاست: فرو گذاشتن اصول، چسبیدن به فروع، مقدّم داشتن فرومایگان و عقب زدن مردمان با فضیلت و لایق. (غرر ودرر آمدی،10965)

دینداری

قال علی علیه السلام: صَیِّرِ الدِّینَ حِصنَ دَولَتِکَ، و الشُّکرَ حِرزَ نِعمَتِکَ، فَکُلُّ دَولَةٍ یَحوطُها الدِّینُ لا تُغلَبُ، و کلُّ نِعمَةٍ یَحرُزُها الشُّکرُ لا تُسلَبُ

امام علی علیه السلام: دین را دژ دولت خود گردان و شکر گزاری را حفاظ نعمت خود؛ زیرا هر دولتی که در حصار دین باشد شکست ناپذیر است و هر نعمتی که در حفاظ شکرگزاری باشد ربوده نشود. (غرر ودرر آمدی،5831).

نیکوکاری
قال علی علیه السلام: مَن بَذَلَ مَعرُوفَهُ استَحَقَّ الرئاسَةَ.

امام علی علیه السلام: هرکه نیکی کند، سزاوار ریاست است. (میرزای نوری،مستدرک الوسائل،ج12،ص347).

پرهیز از حیف و میل اموال
قال علی علیه السلام: حسُنُ التَّدبیرِ و تَجَنَّبُ التَّبذیرِ من حُسنِ السِّیاسَةِ.

امام علی علیه السلام: حُسن تدبیر و پرهیز از حیف و میل، از حُسن سیاست است. (غرر ودرر آمدی،4821).

قال علی علیه السلام: مَن لَم یَحتَمِلْ مَؤونَةَ الناسِ فقد أهَّلَ قُدرتَهُ لانتِقالِها.

امام علی علیه السلام: کسی که بار مؤونه مردم را به دوش نکشد، قدرت خود را سزاوار انتقال [به دیگری ]کرده است. (غرر ودرر آمدی،8289).

خردمند بودن
قال علی علیه السلام: أعقَلُ المُلوکِ مَن ساسَ نَفسَهُ لِلرَّعِیَّةِ بما یُسقِطُ عَنهُ حُجَّتَها، و ساسَ الرَّعِیَّةَ بما تُثبِتُ بهِ حُجَّتَهُ علَیها.

امام علی علیه السلام: خردمندترین فرمانروا کسی است که خود را چنان سیاست (تربیت) کند که جایی برای بهانه و اعتراض ملّت بر او باقی نماند و با مردم چنان سیاستی در پیش گیرد که حجّت خود را بر آنان تمام کند. (غرر ودرر آمدی،3350).

قال علی علیه السلام:إذا قَلَّتِ المَقدُرَةُ کَثُرَ التَّعلُّلُ بالمَعاذِیرِ.(غرر ودرر آمدی، 4038 ).

امام علی علیه السلام: هرگاه قُدرت (توان) کم شود، توسّل به عذر و بهانه ها زیاد شود.

آگاهی
قال رسول الله صلی الله علیه وآله وسلم: «مَن اِسْتُعْمِلَ عاملاً عن المسلمین و هو یعلم أنَّ فیهم مَنْ هو أوْلی بذلک منه و أعلم بکتاب الله و سنَّةِ نبیّه، فقد خان الله و رسوله و جمیع المسلمین؛

رسول خدا(ص) می فرماید:هر کس، از میان مسلمانان، کارگزار (مدیر) گردد، در حالی که می داند دیگری نسبت به او در این کار، اولی و آگاه تر به کتاب خدا و سنت رسول اوست، به خدا و پیامبر و تمامی مسلمانان خیانت کرده است.»(علامه امینی، الغدیر، ج8، ص291).

شایسته ترین
«قال رسول الله(صلی الله علیه و آله): «مَنْ تَقَدّمَ علی المسلمین و هو یری أنَّ فیهم مَنْ هو أفضل منه، فقد خان الله و رسوله و المسلمین؛

کسی که بر مسلمانان کارگزار گردد، در حالی که می بیند در میان آنان کسی شایسته تر از او وجود دارد، به خدا و پیامبر و مسلمانان خیانت کرده است.» (علامه امینی،الغدیر،ج8،ص291).

قال علی علیه السلام:«لا یحمل هذا العَلَم إلّا أهل البصر و الصبر و العلم بمواضعِ الحق، فامضوا لما تُؤمرون به وقفوا عند ما تنهون عنه؛

این پرچم (زمامداری و مدیریت جامعه) را جز افراد آگاه و با استقامت و عالم به جایگاه حق، به دوش نمی کشند.(نهج البلاغه،خطبه 173).

ایمان درهدف
مولای متقیان، در مقام تبیین ویژگیهای مالک اشتر، به عنوان یک مدیر نمونه، ایمان و اعتقاد راسخ او به عقیده و خسته نشدن از دفاع از آن را، از جمله آنها برشمرده می فرماید:

«فإنَّه سیف من سیوف الله لا کلیلُ الظُبَّةِ و لا نابیِ الضریبة؛ فإنْ أمرکم أنْ تنفروا فانْفِروا و إنْ أمَرَکم أنْ تُقیموا فأقیموا، فإنَّهُ لایُقْدِمُ و لایُحْجم و لایؤخِّر و لایقدِّم إلّا عن أمری؛ (نهج البلاغه،نامه38).

او، شمشیری از شمشیرهای خداست که نه تیزیِ آن کند می شود و نه ضربت آن بی اثر است. اگر شما را فرمان کوچ کردن داد، کوچ کنید و اگر گفت بایستید، بایستید که او در پیشروی و عقب نشینی و حمله، بدون فرمان من اقدام نمی کند.»

احترام به نظر کاشناسان واهل خبره
قال علی علیه السلام: « لَا تَسْتَبِدَّ بِرَأْیِکَ فَمَنِ اسْتَبَدَّ بِرَأْیِهِ هَلَک »

خودرأی مباش، زیرا، هر کس مستبد در رأی باشد، نابود می شود.» (شیخ طوسی،امالی،ص731).

سعه صدر
امیر مؤمنان علی(ع) سعه صدر را یکی دیگر از معیار ملاکهای گزینش کارگزاران دانسته و در مواردی بر آن تأکید کرده، از جمله در یکی از کلمات قصار و پندآموز می فرماید:

«آلةُ الریاسة سعة الصدر؛

بردباری و تحمل سختی ها، ابزار ریاست است.» (نهج البلاغه،حکمت 176).

? امام صادق علیه السلام ?

 الشَّفَقَةُ مِن العَدُوِّ مُحالٌ .

 مهربانى از سوى دشمن، محال است.

? الخصال : ص 269 ح 5.